Samen met dertig anderen hebben wij maandagavond 26 oktober geboeid geluisterd naar de lezing over ‘een uitnodigende Kerk’. Leo Fijen sprak zeer gedreven en beklemtoonde dat nu handelen belangrijk is, niet afwachten tot het virus voorbij is. Hier een kort verslag van zijn lezing.
Anders gezegd, hoe zijn wij nu Kerk? Hoe uitnodigend zijn wij, ben ik? Voor wie? Wat doen wij?
Aan de hand van zes stellingen is het thema verder uitgewerkt. Kort samengevat:
- Doen waarin je ten diepste gelooft.
Ga naar je binnenste Bron en ontdek wat voor jou het vertrekpunt is om tot actie te komen. En vertel hierover. Spreek uit wat je hart beweegt. Wees open. Hoewel kwetsbaar ben je authentiek, echt. Dat is zeer uitnodigend om verder te praten. - Bid.
Bid alleen of samen, het is voedsel voor het leven. Door met God te spreken overbrug je de afstand tussen jou en de mensen om je heen. Een soort thuiskomen bij God, jezelf en al de vele generaties voor je. Het is nooit te laat om te bidden. Spreek uit wat er in je hart omgaat. Dat hebben met name veel protestanten niet geleerd, maar is wel heel belangrijk. Bid ook als gemeente samen en treed daarmee in de openbaarheid.
Als je bid, dan ben in je in verbinding met God en iedereen, ook als je alleen thuis zit in het diepste van je angst. Het maakt je daardoor vrij, in deze tijd van lockdowns. Leo heeft recent een bijzonder gebedenboekje uitgegeven ‘van Allerheiligen tot Kerstmis’, bidden in tijden van afstand en verwachten. Hierin staan favoriete gebieden van bijzondere christenen, speciaal omdat mensen, zeker nu, die hunkeren naar gebeden die ze zelf niet kunnen verwoorden en verbinding zoeken. - Gebruik rituelen.
Rituelen bevrijden mensen. Juist in de meest belangrijke sleutelmomenten van het leven en sterven is er een kans voor de kerk om zich te presenteren en de ware betekenis te tonen. Zo illustreerde Leo een ritueel ‘ontferming’ van Anselm Grün door van onze (door teleurstellingen en angsten) gebalde vuisten, naar los latende handen, naar open handen bedoelend van ‘hier ben ik’, naar tenslotte biddende handen te komen. - Samenkomsten vieren.
Er zijn ook andere manieren dan online diensten, door bijvoorbeeld huiskamerkerk bijeenkomsten te organiseren voor maximaal vier personen, op de woensdag. Leo stelde, dat dit beter is dan online als gast de viering te aanschouwen. Mensen kunnen niet zonder fysieke ontmoeting, omdat we geschapen zijn voor de sociale relatie met de ander. De huiskamerkerk vraagt wel discipline om verbonden te blijven. - Stel je kerk open.
Op andere momenten dan je gewend bent, bijvoorbeeld op zaterdag, kun je de kerk openstellen voor bezoekers en je kerkleden, zodat zij hun eigen rituelen kunnen doen. Denk ook aan kaarsje branden, etc. Als je een kaars brand, dan valt er licht over je angsten en voel je de warmte. Iedereen begrijpt de taal van een kaars. Doe dit voor mensen die onvoldoende woorden hebben in deze crisistijd, om uiting te geven aan hun angsten en bezorgdheid. - Zoek naar andere vormen en ontmoetingsplaatsen.
Hier was Leo heel creatief en hij denkt vooruit en gaat uit van het aansluiten bij de behoeften van mensen in de huidige tijd. Ga laagdrempelig naar de mensen toe, wees uitnodigend en spreek ze aan in hun eigen taal. Jezus en Fransiscus van Assisi gaven het goed voorbeeld. In Leo’s gemeente in Maartensdijk hebben ze al proactief nagedacht over de komende kerstperiode en de komende periode van Pasen.
Misschien kunnen we juist met de donkere dagen van december en met Kerst niet als families bij elkaar zijn. Geef echter de moed niet op ondanks dat de mensen nu steeds moedelozer lijken te worden. De Kerk heeft en geeft hoop. Zorg er daarom bijvoorbeeld voor dat rondom Kerst de kerkgebouwen de gehele dag open zijn, dat de mensen in groepen toch even Kerst in een mooi aangekleed kerkgebouw Kerst kunnen vieren. Via de Powerpoint kunnen er toch volop (door gemeenteleden gezongen) kerstliederen getoond worden. Aan de andere kant was er ook het idee om in een winkel een stilteplaats aan te bieden. Nog een idee: Gebruik een wekelijkse email-Nieuwsbrief, met persoonlijke verhalen (bijvoorbeeld rondom Kerst) om mensen te verbinden. Je komt daarmee ‘elke week bij de mensen binnen’.
Maar wat heeft de Kerk en ons christelijk geloof dan te bieden? Wat reikt de Kerk ons aan? Leo legt uit:
- Het gaat in je leven altijd om de ander / Ander
- Je kunt niet zonder het grote geheel van een gemeenschap / Iemand
- Je kunt alleen leven vanuit de genade van God, niet vanwege prestaties
- Zelfs als we gestorven zijn, leven we door en zijn we onderdeel van de gemeenschap
Concluderend stelde Leo vast; word gedreven door de Hoop die verbindt. Doe waar je ten diepste in gelooft, zonder bijgedachten. Weet dat de kerk ertoe doet en wees daarvan overtuigd. Start vanuit jouw eigen gedrevenheid, een idee of een visioen, geïnspireerd door de Heilige Geest.
Neem initiatief en ga aan de slag. Durf als inspiratie en ter motivatie te vertellen dat en hoe God de leidraad is in je leven. Als je dat doet, ben je ook in staat om mensen en jongeren ‘mee te nemen’ in wat je wilt. Zoek daarbij in andere mogelijkheden dan de huidige, durf andere vormen te zoeken. Treed er dan ook mee naar buiten, zoek de ‘publiciteit’ en laat zien waar je voor staat. Doe wat je hart je ingeeft en ga niet zitten wachten totdat anderen aan de slag gaan. Dit is mooi uitgewerkt in het boek ‘als God renoveert’ – je leerling van Christus maken.
Al met al een geslaagde avond. Iedereen was weer enthousiast om in beweging te komen.